IBR staat voor Infectieuze Bovine Rhinotracheïtis en wordt ook wel koeiengriep genoemd. Op niet-vrije bedrijven veroorzaakt IBR ongemerkt veel schade door sterfte, verminderde productie, verwerpen en (op langere termijn) beperkingen in de afzet van fokvee (export en ki), doordat verschillende exportlanden eisen dat de runderen vrij zijn van afweerstoffen tegen IBR.
Oorzaak
IBR wordt veroorzaakt door een herpesvirus. Het virus is levenslang in de koe aanwezig en kan weer actief worden, waarna het dier koppelgenoten kan besmetten. IBR kan behalve via aankoop van besmet rundvee het bedrijf ook binnenkomen via over-de-draad-contacten, in- en uitscharen, deelname aan keuringen en via beroepsmatige bezoekers.
Verschijnselen
Verschijnselen van IBR zijn: snotteren en/of snurken; neusuitvloeiing in de vorm van slijmerige etter; ooguitvloeiing; koorts; verminderde eetlust; daling melkproductie; roodheid en laesies (beschadigingen) van de neusslijmvliezen; verwerpen; soms sterfte. Het virus kan ook door het koppel gaan zonder dat er specifieke verschijnselen worden opgemerkt. Wel kunnen dan vaak vruchtbaarheidsproblemen en een verminderde melkgift optreden. De meeste uitbraken treden tijdens de stalperiode op.
Behandeling en preventie
Met onderzoek van de tankmelk kunnen veehouders een beeld krijgen van de besmettingsgraad op hun bedrijf. Worden er afweerstoffen in de tankmelk gevonden, dan kan worden aangenomen dat meer dan 10 procent van de melkgevende runderen besmet is. Als er geen afweerstoffen in de tankmelk worden gevonden, is in de meeste gevallen minder dan 10 procent besmet.
Met individueel melkonderzoek kan worden gekeken of een rund besmet is. Een besmet rund is een potentiële besmettingsbron voor de rest van de veestapel. Een veehouder kan het melkonderzoek zelf uitvoeren.
De besmetting kan ook worden aangetoond via bloedonderzoek. Ook nu geldt weer dat als er afweerstoffen worden aangetroffen, het rund besmet is.. Bloedonderzoek is gevoeliger dan melkonderzoek.
Aanpak van IBR begint met de afvoer van besmette dieren. Indien een veehouder dieren niet wil afvoeren, kan gekozen voor vaccinatie met een markervaccin: dit vermindert de extra risico’s op een uitbraak.
